Các dòng gốm sứ ở Việt Nam

cHầu hết chúng ta đều gọi những vật dụng làm từ đất nung là đồ gốm sứ. Tuy nhiên, sự thật  đồ gốm, đồ sứ là hai loại sản phẩm khác nhau. Chúng khác nhau  cả về hình thức lẫn chất lượng.Gốm là các dạng vật liệu làm từ đất sét được nung ở nhiệt độ cao từ 800 độ C trở lên. Tùy loại sản phẩm có nhiệt lượng nung khác nhau. Hiểu đơn giản, đồ gốm là loại sản phẩm được làm chủ yếu từ đất được nung qua lửa..Đồ gốm là một trong những phát minh lâu đời nhất của con người, có nguồn gốc từ thời kỳ đồ đá mới. Các loại đồ gốm bao gồm những gì ?

Cấu tạo đồ Gốm: Gốm sứ thường được làm bằng cách nhào trộn hỗn hợp đất sét. Các nguyên tố đất, bột cao lanh và nước và định hình chúng thành các dạng mong muốn. Khi gốm đã được định hình, nó được nung trong lò nhiệt độ cao. Thông thường, gốm được phủ trong các chất trang trí, không thấm nước được gọi là men.

Đặc tính của gốm là thân đất, có màu sắc, chất xốp, dễ vỡ và có độ hút ẩm cao. Chính vì những đặc tính khác biệt, gốm luôn đòi hỏi người sử dụng phải biết cách bảo quản, gìn giữ đúng cách. Các loại đồ gốm bao gồm đồ đất nung, đồ sứ, đồ sành (đá).

1. Các loại đồ gốm: Đồ đất nung

Đây là loại gốm được làm từ đất sét thường và nung qua ở nhiệt độ thấp từ 600 độ C đến 900 độ C. Gốm đất nung không được tráng men sau khi chế tác nên chúng có màu nâu đậm hoặc đỏ.

Đồ đất nung có đặc điểm như: chắc khỏe, hơi khô, phần bụng phình to để chứa. Công dụng chứa đựng cộng với vẻ ngoài mang cảm giác hoài cổ, mộc mạc khiển đồ đất nung rất được lòng người sử dụng.

Gốm đất nung đơn giản trong khâu nguyên liệu lẫn sản xuất. Do đó được sản xuất và ứng dụng rộng rãi khắp mọi miền đất nước. Các sản phẩm làm từ đồ đất nung rất quen thuộc và giá thành rẻ.

2. Các Loại đồ gốm: đồ sành thô

Đồ sành thực chất cũng làm từ đất nung nhưng là đất nung thô có tráng men được nung ở nhiệt độ cao hơn khoảng từ 1100 độ C đến 1200 độ C. Vì vậy chất lượng cứng cáp, bền hơn đồ đất nung  và không thấm chất lỏng. Những thứ này cứng hơn, cứng hơn và và được sử dụng để làm đồ dùng nhà bếp. Đồ sành thôcó giá cao hơn đồ đất nung không nhiều.

3. Các loại đồ gốm: Đồ sành mịn

Đồ sành mịn được phân biệt với đồ sành thô ở chỗ dùng loại đất. Còn lại cơ bản cách sản xuất khá tương đồng. Đồ sành mịn dùng đất mịn để tạo hình.

 Đồ sành mịn có nhiều màu sắc rực rỡ, có độ hút nước cao, nhưng dễ bị rạn sau một thời gian sử dụng. Xét về giá trong ba loại gốm thì đây là loại đắt nhất.

Ứng dụng của đồ sành

Được ứng dụng làm chậu hoa, bình hoa có trang trí men màu hoặc một số đồ trong nhà bếp, làm đồ trang trí.

Trong nghệ thuật gốm thì đồ sành “mỹ nghệ” rất được lòng người yêu gốm. Nhiều loại hình đồ sành mang giá trị thẩm mỹ đã được đánh giá cao như một dạng đồ mỹ nghệ như bình hoa, chén, bát có hoa văn và men màu tinh xảo.

Sứ là một dạng vật liệu gốm được làm từ đất sét ở dạng cao lanh. Đồ sứ sau khi thành hình sẽ được nung trong lò có nhiệt độ từ 1200 độ C đến 1400 độ C. Nhiệt độ này lớn hơn so với nung đồ gốm. Vì thế mà sứ có sức chịu đựng khá bền và cứng cáp hơn hẳn, được chế biến trong công nghiệp

Đặc tính của sứ đặc biệt bởi xét về độ dai, độ cứng và độ trong của sứ đều được đánh giá cao. Đặc tính này có được là nhờ phản ứng chủ yếu từ thủy tinh hóa và sự hình thành của khoáng vật trong công đoạn tạo hình ở nhiệt độ .Ngoài ra sứ còn có độ thẩm thấu thấp, , độ đàn hồi, độ bền, độ cứng, độ trong, độ giòn, độ trắng, độ sáng, và độ vang (Khi gõ nhẹ ở sứ, sẽ nghe thấy âm thanh trong, ngân vang dài); có tính đề kháng cao với các chất hóa học và chịu sốc nhiệt.

Các ứng dụng của đồ sứ

Trong đời sống thường ngày: Sứ được dùng làm dụng cụ, đồ chứa trong nhà bếp, phụ kiện phòng tắm. Các bồn vệ sinh cao cấp cũng được đúc từ sứ. Sứ có vẻ ngoài nhẵn mịn, sạch bóng sẽ tạo cho không gian thêm sạch sẽ, thoáng mát.

 Trong nghệ thuật trang trí: Các sản phẩm lấy sứ làm cảm hứng rất được ưa chuộng bởi tính thẩm mỹ và giá trị tinh thần cao. Một số dòng đồ sứ mỹ nghệ nổi tiếng như Tranh sứ Bát Tràng,  bình hoa men ngọc, chén, bát có hoa văn và men màu tinh xảo…

Trong văn hóa tâm linh: Những chiếc đĩa men trắng, vẽ lam lấy từ điển tích được bày đặt trang trọng ở bàn khách, hoặc treo lên tường. Đôi lục bình có kích thước lớn hoa văn cầu kỳ… Việc dùng đồ sứ để trang trí tư gia, nhà hàng, khách sạn, công ty thường gắn với yếu tố phong thủy.

 Trong sản xuất công nghiệp: Nhờ đặc tính vượt trội như sức đề kháng cao của sứ với dòng điện, sứ trở thành một chất cách điện rất tốt. Qua những chia sẽ này mong rằng có thể giúp các bạn hiểu rõ hơn về gốm sứ. Cảm ơn các bạn đã quan tâm và theo dõi Kim Thang.

 

·